JOHANNA NILSSON

Urodziłam się 1 października 1973 roku w Uppsali, gdzie mieszkałam przez kilka lat, zanim moja rodzina (mama, tata, starszy brat, młodsza siostra) nie przeprowadziła się do Borlänge w Dalarnie, tam dorastałam i chodziłam do szkoły. Marzyłam o zostaniu badaczką, pianistką, odkrywcą, zawodową pingpongistką i narciarką, ale pod koniec podstawówki zaczęłam pisać, w liceum pisałam coraz więcej, a kończąc je miałam gotowy pierwszy większy tekst, który już wtedy rozesłałam do różnych wydawnictw, mając nadzieję, że zostanie opublikowany.

W 1992 roku po ukończeniu liceum o profilu nauki przyrodnicze pojechałam na studia do Uppsali. Jako główne przedmioty wybrałam teologię i nauki polityczne. Pracowałam trochę jako wolny strzelec, pisując m.in. relacje i artykuły dla Upsala Nya Tidning.

Swoją pierwszą powieść, Ona idzie przez obraz, znika (Hon går genom tavlan, ut ur bilden) wydałam w 1996 r. Jest to powieść, która w znacznej mierze opowiada o moim własnym dorastaniu. O samotności Hanny. O mobbingu. O odwadze bycia sobą. Ale za wysoką cenę. Powieść wzbudziła duże zainteresowanie, zapraszano mnie na odczyty do bibliotek i szkół, na uczelnie etc. Powieść została przełożona na język niemiecki, fiński i niderlandzki.

Jesienią 1998 roku przeniosłam się do Sztokholmu, żeby studiować ekonomię w Wyższej Szkole Handlowej (Handelshögskolan). Byłam ciekawa tego świata, choć nie bardzo wiedziałam, do czego przyda mi się takie wykształcenie, bo zamierzałam dalej pisać.

W następnym roku, 1999, ukazała się moja druga powieść pt. Dziewczynka, która wynalazła życie (Flickan som uppfann livet). Opowiada ona o 14-letniej Fanny, która z trudnym prawdziwym życiem, między innymi z rodzinnymi konfliktami, radzi sobie, uciekając do świata fantazji. W odróżnieniu od Hanny, Fanny wybiera agresję skierowaną na zewnątrz, a nie do wewnątrz, jako strategię radzenia sobie z częściowo dobrowolną, ale po części też narzuconą samotnością. Książka została przełożona na język niemiecki.

Te dwie pierwsze powieści dały asumpt do współpracy z organizacją Ratujcie Dzieci (Rädda Barnen), dla której napisałam dwie krótkie powieści, Uratujcie klasę przed samotnymi wilkami (Rädda klassen från ensamma vargar) (opowiada o mobbingu i wykluczeniu, skierowana jest do klas 4-6) oraz Tajemny sens życia Fanny (Fannys hemliga mening med livet) (skierowana do ostatnich klas podstawówki, o problemach nastolatków, samotności, odwadze, by być dorosłym).

Wiosną 2001 r. wydałam swoją pierwszą powieść dla dzieci i młodzieży Robin w kapturze (Robin med huvan), która uzyskała nominację do nagrody Augustpriset. Książka opowiada o spotkaniu dwojga dzieci, latem w lesie. O drzewach mających oczy, dzieciach zamieniających się w zwierzęta, o fantazjach graniczących z rzeczywistością. Pisanie tej książki sprawiło mi ogromną przyjemność, bo mogłam napisać taką, jaką chciałam przeczytać, gdy sama była dzieckiem. Powieść została przełożona na język niderlandzki i duński.

Po dwóch latach w Wyższej Szkole Handlowej zdecydowałam się zrobić sobie przerwę w studiach ekonomicznych i przeniosłam się na uniwersytet na nauki polityczne. W tym czasie kiełkowała we mnie kolejna powieść. Właśnie o Wyższej Szkole Handlowej.

Jesienią 2001 r. ukazała się Rebeliantka o zmarzniętych stopach (Rebell med frusna fötter). Bohaterką jest młoda kobieta, Stella Björk, która jest moim alter ego, studentka Wyższej Szkoły Handlowej w Sztokholmie. Można powiedzieć, że powieść to polityczna satyra na różnice klasowe w szwedzkim społeczeństwie i finansowe elity, ale traktuje też o miłości i przyjaźni, między innymi z pewnym bezdomnym. Stella ma buntowniczą naturę, między innymi zakłada na uczelni Stowarzyszenie Anonimowych Akcjoholików, które przeradza się w coś na kształt ruchu undergroundowego, co z kolei doprowadza do „drugiej okupacji samorządu”. Powieść została przełożona na polski.

Sztuka bycia Elą (Konsten att vara Ela) wyszła w kwietniu 2003 r. Jest to opowieść o 26-letniej Eli Sander, która próbuje stworzyć sobie rodzinę, własny świat, mimo rozwodu rodziców, rozczarowań, niewiary w stałe uczucie i strachu, że będzie „taka jak wszyscy”. Ela mieszka w centrum Sztokholmu, gdzie poznaje chorego na raka sąsiada, buldoga, kucharza (do zakochania się), a wreszcie, najważniejszą osobę, małą dziewczynkę o imieniu Klara, córkę bezdomnej Siri, która zniknęła bez śladu. Ela na jakiś czas zostaje „mamą” Klary, a jednocześnie niby prywatny detektyw próbuje odnaleźć zaginioną Siri. Książka została przetłumaczona na norweski i na polski.

Alva i rodzina Udawalskich (Alva och familjen Låtsas) to tytuł książki dla dzieci, którą napisałam mniej więcej w tym samym czasie co powieść o Eli. To książka dla ośmio-, dziewięciolatków z ilustracjami Evy Eriksson. Książka opowiada o Alvie, przebojowej, ale i wrażliwej ośmiolatce, która na przemian jeden tydzień mieszka ze swoim tatą, a drugi z mamą - krótko mówiąc, książka o współczesnej rodzinie po rozwodzie. Powieść ukazała się w przekładzie na niemiecki.

Wiosną 2005 r. ukazała się powieść Kochający na marginesie (De i Utkanten Älskande), którą napisałam poprzedniego lata. Za tę powieść już jesienią 2004 roku dostałam literacką nagrodę Wahlström & Widstrand (nagrodę Pära Westberga)! Jest to książka o grupce nietypowych postaci (nazywam ich ludźmi na marginesie), ich życiu i losach, które się ze sobą stykają, a czasami przeplatają.

Nieszczęśliwy transwestyta (chce być kobietą) zakochuje się w młodej dziewczynie marzącej o karierze modelki. Złodziejka cierpiąca na depresję jest nieszczęśliwie zakochana w swoim terapeucie, który z kolei obsesyjnie tęskni za byłą dziewczyną. Kaleki grajek, marzący o karierze, zakochuje się w złodziejce. Pewien mężczyzna zapada na raka żołądka, jego gruba żona jest uzależniona od czekolady. I tak dalej.

Dla mnie ta powieść stanowi coś zupełnie nowego, nie ma jednego głównego bohatera jak w poprzednich moich powieściach, nie jest też autobiograficzna, chociaż oczywiście występują pewne podobieństwa między mną a niektórymi postaciami. Mam wrażenie, że powieść jest bardzo „filmowa” i liczę, że na jej podstawie powstanie film według mojego scenariusza. Jeśli mogę mieć jakieś życzenia, to chciałabym spróbować sił jako reżyser tego filmu i zagrać tę młodą złodziejkę pogrążoną w depresji, bo chociaż tak głęboko nieszczęśliwa, jest odjazdowa!

Film i telewizja to jest zresztą to, co mnie pociąga, i liczę na to, że w przyszłości będę pisała więcej scenariuszy. Ale powieści zawsze będą stanowiły centralny punkt mojego pisarstwa.

Jesienią 2005 wyszła moja trzecia książka dla młodzieży pt. Chłopiec, który zwalczył sen (Pojken som botade sömnen), opowiadająca o 12-letnim Jonatanie, którego siostra bliźniaczka Bella zostaje przejechana przez pijanego kierowcę i zapada w śpiączkę. Jonatan myśli, że jeśli spełni dużo dobrych uczynków, Bella się obudzi. Jednym z tych dobrych uczynków jest odszukanie owego pijanego kierowcy...

Jesienią 2006 ukazała się wreszcie moja Wielka Saga Rodzinna pt. Jestem córką Leopardowego Chłopca (Jag är Leopardpojkens dotter), która opowiada o dorastaniu mojego taty w dżunglach Konga i działalności misjonarskiej babci i dziadka w latach trzydziestych. Jest to powieść, którą chciałam napisać od bardzo dawna, ale nie miałam odwagi, bojąc się, że zranię zarówno żyjących, jak i zmarłych. W końcu jednak ją napisałam. Powstała powieść dokumentalna, ale skorzystałam z prawa pisarza do wypełnienia luk, tam gdzie faktów nie dało się już ustalić. Powstała powieść przygodowa, ale również dramat o rodzinie, która się rozpadła, bo Bóg był ważniejszy od dzieci.

Wiosną 2007 wydałam swoją czwartą książkę dla dzieci pt. Kraina o tysiącu nazw (Landet med de tusen namnen). Wiosną 2008 ukazała się moja siódma powieść pt. SOS od ludzkości (SOS från mänskligheten). Opowiada ona o samozwańczym apostole miłości, luksusowym żigolaku Benjaminie, który zmuszony jest zstąpić do piekieł, żeby się oczyścić i pogodzić z przeszłością. To powieść o współczesności, sięgająca do wszystkich warstw społecznych i zadająca pytania o źródło zła, o granice dobroci i miłości, powieść o odwadze, by decydować o swoim życiu, zamiast stać z boku i patrzeć, jak przemija.